Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U.2018.798 j.t.) nakłada na przedsiębiorców spełniających określone kryteria obowiązek zgłoszenia Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zamiaru koncentracji. Poniżej przedstawiamy kilka istotnych zagadnień z punktu widzenia podmiotów i osób odpowiedzialnych za dokonanie tego zgłoszenia.
W świetle obowiązujących przepisów dokonanie koncentracji jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy przedsiębiorca dokonujący koncentracji uzyska uprzednią zgodę Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W przypadku dokonania koncentracji podlegającej obowiązkowemu zgłoszeniu bez wymaganej zgody, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jeśli przywrócenie konkurencji na rynku nie jest możliwe w inny sposób, może w drodze decyzji nakazać w szczególności:
- podział połączonego przedsiębiorcy na warunkach określonych w decyzji;
- zbycie całości lub części majątku przedsiębiorcy;
- zbycie udziałów lub akcji zapewniających kontrolę nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami lub rozwiązanie spółki, nad którą przedsiębiorcy sprawują wspólną kontrolę.
Katalog nakazów, które Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć na przedsiębiorcę, ma charakter otwarty, co oznacza, że możliwe jest również nałożenie innych niż wskazane powyżej obowiązków. Za każdy dzień za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu decyzji wydanej w tym trybie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 10 000 euro.
Oprócz decyzji, o której mowa powyżej, po stronie przedsiębiorcy niezgłaszającego zamiaru koncentracji mogą wystąpić dotkliwe sankcje finansowe - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest również uprawniony do nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę w przypadku niezgłoszenia zamiaru koncentracji wbrew przepisom Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Kara pieniężna jest wymierzana w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary również wówczas, gdy przedsiębiorca nieumyślnie nie zgłosił zamiaru koncentracji.
Podkreślenia przy tym wymaga, że odpowiedzialność za niezgłoszenie zamiaru koncentracji ponieść może nie tylko sam przedsiębiorca, ale również osoba pełniąca funkcję kierowniczą lub wchodząca w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy może zostać obciążona w takim wypadku karą pieniężną. Co istotne, również w przypadku tych osób, nie jest konieczne, aby do niezgłoszenia zamiaru koncentracji doszło umyślnie. Kara pieniężna może w takim wypadku zostać nałożona w wysokości do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego dzień wydania decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Gdyby decyzja była wydawana w dniu sporządzenia niniejszego opracowania, kara pieniężna mogłaby zostać wymierzona w wysokości do 241.090,00 zł.
W przypadku, gdyby przedsiębiorca złożył zgłoszenie koncentracji, powinien mieć on na uwadze, że zgłoszenie zamiaru koncentracji musi spełniać szereg szczegółowych wymagań przewidzianych nie tylko w Ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, ale również w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji (Dz.U.2018.367 j.t.). Zakres informacji wymaganych do zgłoszenia zamiaru koncentracji jest niezwykle szeroki i obejmuje m.in. szczegółowe dane dotyczące rynków właściwych. W przypadku podania w zgłoszeniu nieprawdziwych danych Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 50 000 000 euro, jeżeli przedsiębiorca choćby nieumyślnie podał nieprawdziwe dane. W kontekście grożącej odpowiedzialności finansowej należy zatem uznać, że zebranie danych do zgłoszenia koncentracji oraz opracowanie zgłoszenia wymaga zachowania szczególnej staranności i fachowej wiedzy.
